نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای رشته تکنولوژی آموزشی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 استادیار، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران،

چکیده

محیط‌های یادگیری یادگیرنده محور در هر دو محیط یادگیری (حضوری و برخط) با محوریت یادگیرنده و اقتضائات محیط یادگیری طراحی می‌شوند.در این مقاله با نگاه تحلیلی سعی شده پارامترهایی که در طراحی محیط یادگیری (حضوری و برخط) بایستی براساس آموزه‌های نظریه یادگیری زایشی رعایت شود، توضیح داده شود. در راستای مدلسازی این نظریه یعنی کاربردی نمودن آن در کلاس درس در یک بافت سازنده‌گرایانه (توسعه­ی نظریه)، سعی شده از روش تحقیق آمیخته از نوع اکتشافی متوالی با طرح تدوین مدل استفاده شود. سؤالات تحقیق کیفی عبارت بودند از: چارچوب نظریه‌ی یادگیری زایشی چیست؟ مولفه‌های این مدل کدام‌اند؟ همچنین روند طراحی آموزشی براساس این مدل چگونه است؟ در این پژوهش از روش تحلیل محتوای کیفی جهت دستیابی به چارچوب نظریه‌ی یادگیری زایشی با توسعه مبانی نظری و پژوهشی استفاده شده. سپس مولفه های مدل پیشنهادی و روند طراحی محیط یادگیری زایشی با تأکید بر چرخه تکرارشونده طراحی، اجرا و اصلاح پژوهش تکوینی مشخص گردیده. مدل نهایی جهت طراحی محیط یادگیری زایشی مشتمل بر 12گام؛ تحلیل و شناخت، تعیین بازده‌های یادگیری، درگیرسازی شناختی، فعال­سازی دانش و تجارب پیشین، فعالیت­های یادگیری، دسترسی به منابع، شرح و بسط یادگیری، تسهیل یادگیری، خلق معنا و ارزشیابی ارائه شده است.  نتایج نشان می‌دهد مدل طراحی آموزشی با این 12 گام، قادر است ضمن تفویض مسئولیت و کنترل یادگیری به شخص یادگیرنده او را هرچه بیشتر در ساخت دانش طی فرایند یادگیری ترغیب کند تا یادگیرندگانی خودانگیخته، خودتنظیم و مسئولیت‌پذیر متناسب با محیط‏های زندگی معاصر پرورش دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

physical and online generative learning environment design

نویسندگان [English]

  • marzieh saeedpour 1
  • HOSSEIN ZANGANEH 2

1 Allameh Tabatabaei University

2 HAMEDAN

چکیده [English]

learner-centered learning environments are design in both learning environments (physical and online) and with a focus on the learner and the learning environment requirements. In these article, by an analytic view attempted parameters that should in designing the learning environment based on the generative learning theory are explained. For making the modeling of this theory that's applicable in constuctive learning environments attempted from a mixed exploration method of consecutive exploration with model development plan are used. Qualitative research questions were: What is the framework Generative learning theory? What are the components of this model? Also what is the educational design process based on this model? In this study, we used a qualitative content analysis to achieve the generative learning theory and formative research to develop the theoretical and research basis of proposed model with an emphasis on iterative cycles are designed, implemented and evaluated used. We tried to create a model to design a generative learning environment which consists of 12 steps (analysis and recognition, determining learning outcomes, knowledge and past experience, learning activities, access to resources, and elaboration of learning, facilitating, meaning creation and evaluation). Results showed the instructional design model by these 12 steps relegating responsibilities and control of learning to the learner are able to encourage constructing knowledge as an important event through learning process and they foster spontaneous, self-regulate, self-control and responsible learners compatible with the contemporary lifestyle environment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • " Learning environment"
  • " generative learning environment "
  • " generative learning environment design proposed model"
اسمیت، پاتریشیا ال و راگان، تیل من جی (2007). طراحی آموزشی. ترجمه سونیا موسی رمضانی، مرضیه سعیدپور، زینب اسماعیلی، عظیمه نجف قلی‌نژاد و الهام فردوسیان (1396). تهران: آوای نور.
جاناسن، دیوید و لند، سوزان (2012). مبانی نظری محیط‌های یادگیری. ترجمه حسین زنگنه و مینا آذرنوش (1393). تهران: آوای نور.
زنگنه، حسین (1392). طراحی، تدوین و اعتباریابی مدل مبتنی بر یادگیری زایشی به‌منظور افزایش بازده‌های یادگیری سطح بالا در یادگیرندگان در درس زیست‌شناسی دوره‌ی دبیرستان. پایان‌نامه‌ دکتری تکنولوژی آموزشی، دانشگاه علامه‌ طباطبائی، چاپ‌نشده.
سیف، علی‌اکبر (1387). سنجش فرایند و فراورده یادگیری: روش‌های قدیم و جدید. تهران: دوران.
فردانش، هاشم (1385). مبانی نظری تکنولوژی آموزشی. تهران: سمت.
رایگلوث، کارلس ام (2012). نظریه و فناوری آموزشی برای دنیای فراصنعتی. رابرت ریزر و جان وی دمپسی (ویراستار). مسائل و روندها در طراحی و تکنولوژی آموزشی. ترجمه حسین زنگنه، مرضیه سعیدپور و سونیا موسی رمضانی (1396). تهران: آوای نور.
گریسون، رندی و آندرسون، تری (2003). یادگیری الکترونیکی در قرن 21. ترجمه اسماعیل زارعی زوارکی و سعید صفایی موحد (1384)، تهران: علوم و فنون.
مک‌دونالد، ژانت (2008). راهنمای یادگیری و تدریس تلفیقی در نظام آموزش حضوری و از راه دور.ترجمه اسماعیل زارعی زوارکی و وحید صالحی (1394). تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
مؤمنی راد، اکبر، سعیدپور، مرضیه. (زیرچاپ). اجتماع یادگیری. تهران: آییژ.
 
Grabowski, B. (2004). Generative learning contributions to the design of instruction and learning. In D. JONASSEN (Ed).handbook of research on educational communications and technology (pp. 719-743). London: Lawrence Erlbaum.
Harris, L. (2011). Secondary teachers' conceptions of student engagement: engagement learning or in schooling? Teaching and Teacher Education , 27: 367-380.
Kuh, G. D. (2009). What student affairs professionals need to know about student engagement? Journal of College Student Development, 50(6), 683–706.
Osborne, R. J., & Wittrock, M. C. (1985). The generative learning model and its implications for science learning. Studies in Science Education,12, 59-87.
Zyngier, D. (2008). Reconceptualising student engagement: Doing education not doing time. Teaching and Teacher Education, 24: 1765-1776.