نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تکنولوژی آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

2 گروه تکنولوژی آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 استاد، گروه روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

4 گروه کامپیوتر، دانشکده آمار، ریاضی و رایانه، ، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

5 گروه سنجش و اندازه گیری، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

10.22054/jti.2025.79952.1468

چکیده

ارزیابی وضعیت پیشرفت پژوهش در مورد اعتماد به ربات‌ها و بررسی اینکه آیا پیشرفت‌های روش شناختی اخیر می‌تواند به توسعه ربات‌های قابل اعتماد کمک کند یا خیر ضروری است. این مطالعه حاصل 6 سال بررسی مطالعات در فاصله سال های 2018-2024 در زمینه تحقیقات ربات های اجتماعی در آموزش افراد دچار اختلال طیف اتیسم بود. کلید واژه های کاربردی مورد استفاده در این تحقیق شامل: «اختلال طیف اتیسم و ربات کمکی»، «اختلال طیف اتیسم و ربات مراقبت»، «اختلال طیف اتیسم و ربات اجتماعی» و « اختلال طیف اتیسم و تعامل انسان - ربات» بود که در پایگاه Scopus مورد جستجو قرار گرفت. در بررسی اولیه 502 سند شناسایی گردید که در گام اولیه غربالگری بر اساس دستورالعمل کیچنهام 121 مطالعه مرتبط حاصل شد؛ سرانجام در گام دوم غربالگری، با بررسی متن کامل اسناد مدنظر و ارزیابی این اسناد 30 سند وارد چرخه پردازش مطالعه شدند. تجزیه و تحلیل این اسناد حاکی از این بود که ربات های اجتماعی دارای مزایایی از جمله جذابیت، سادگی، قابلیت پیش بینی و انگیزشی بودن هستند. با این حال، وقتی صحبت از اعتماد به شرایط تعامل انسان و ربات در دنیای واقعی می‌شود، چالش‌ها باقی می‌ماند. چهار چالش اصلی شناسایی شده شامل اندازه‌گیری اعتماد، پل زدن ربات‌های قابل اعتماد و اعتماد انسانی، مدل‌های اعتماد غنی برای سناریوهای دنیای واقعی و ظاهر متفاوت ربات ها می باشد. بررسی می‌کنیم که چگونه پیشرفت‌های اخیر در روان‌سنجی، سیستم‌های قابل اعتماد، اخلاق ربات‌ها و یادگیری عمیق می‌تواند راه‌حلی برای هر یک از این مسائل ارائه دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Opportunities and Challenges of Assistive Social Robots in Autism Spectrum Disorder: A Systematic Review

نویسندگان [English]

  • ahmad ahmadi 1
  • Esmaeil Zaraii Zavaraki 2
  • Parviz Sharifidaramadi 3
  • Hassan Rashidi 4
  • Ali Delavar 5

1 PHD student in Educational Technology, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran Corresponding author

2 Department of Educational Technology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

3 Professor, Department of Educational Technology, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran.

4 Department of Computer, Faculty of Statistics, Mathematics and Computer Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

5 Department of Educational Measurement, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'I University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Evaluating research advancements in trust in robots and exploring whether recent methodological developments can contribute to trustworthy robot development is crucial. This study conducted a systematic review of six years of research (2018-2024) on social robots in ASD education. Using relevant keywords, the Scopus database was searched. An initial search identified 502 documents. Using Kitchenham's guidelines, 121 relevant studies were selected in the initial screening stage. Finally, 30 studies were included in the analysis after reviewing the full text of the articles and assessing their quality. The analysis revealed that social robots offer benefits like engagement, simplicity, predictability, and motivation to individuals with ASD. However, challenges remain regarding trust in robots in real-world human-robot interaction settings. Four key challenges identified include trust measurement, bridging trustworthy robots and human trust, rich trust models for real-world scenarios, and robot appearance. This study explored recent advancements in psychology, trustworthy systems, robot ethics, and deep learning and their potential to provide solutions to these challenges.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Autism Spectrum Disorder
  • assistive social robots
  • opportunities
  • challenges
  • systematic review